مطالعه ساختار و سایزموتکتونیک گسل شمال تبریز (فاصله بستان آباد تا مرند)و برآورد تنش های تکتونیکی مرتبه سوم

گسل تبریز، از مهم ترین گسل های ایران است که در منطقه شمال غرب ایران و در آذربایجان مرکزی (ایران) قرار گرفته است. این گسل هسته مرکزی سامانه گسلی را تشکیل می دهد که عمده لرزه خیزی منطقه متأثر از عملکرد این گسل هاست. در این پژوهش سه چشمه لرزه زای پهنه ای در امتداد این گسل مشخص گردید که شهر تبریز در داخل یکی از این چشمه ها قرار می گیرد. بررسی داده های لرزه ای دستگاهی و تحلیل تصاویر دور سنجی در پهنه گسل تبریز، از حوالی شمال شهر میانه تا غرب شهر مرند، سه پاره عمده برای گسل شمال تبریز متمایز کرده است. پس از پاره بندی گسل وضعیت تنش های تکتونیکی در طول گسل به روش وارون مستقیم تحلیل شده است. نتایج تحلیل تنش در امتداد این گسل در محدوده مورد مطالعه نشانگر حرکات امتدادلغزی این گسل است که با حرکات امتدادلغزی راستگرد این گسل در کواترنر هم خوان است. با تحلیل تنش ها برای پاره های مختلف گسل امکان بررسی و برآورد توان حرکتی گسل در آینده فراهم شده است که بررسی نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان می دهد برای پاره میانی و جنوبی گسل تبریزمقدار پتانسیل حرکتی گسل(fmp) حدود 73/0تا67/0 است. بنابر این نشانگر پتانسیل بالای این گسل برای فعالیت مجدد و ایجاد زلزله های بزرگ و مخرب است که تاریخچه زلزله های فشرده تاریخی این گسل نیز این مورد را تایید می کند. از این رو نتایج این تحقیق احتمال حرکت برای گسل شمال تبریز را 70 درصد برآورد می کند. اما مقدار پارامتر fmp در پاره شمالی (بخش غرب و محدوده شهر مرند) گسل تبریز 37/0تا3/0 و از این رو این بخش دارای توان لرزه خیزی پایین تری نسبت به پاره های میانی و جنوبی می باشد.